Türkiye’nin nükleer projesi sadece teknolojik değil, aynı zamanda iç içe geçmiş ticari, stratejik, hukuki, jeopolitik bir meselelerden oluştuğu için epey karışık. Projeye teknoloji sağlayan şirketlerin birden fazla el değiştirmesi, ülkeler arasındaki ticari rekabet, değişen politika ve hesaplar, Rusya’nın Türkiye’ye nükleer santral yapmasından duyulan rahatsızlık ve Ukrayna savaşı sonrasındaki ambargolar ve iklim işi çetrefilleştiriyor.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde yangın
Nükleer konularda uzmanlaşmış yazarların çalışmalarına yer veren ArmsControlWonk sitesinde Mark Hibbs imzalı Akkuyu nükleer santralinin türbinleri ile ilgili yaşanan sorunları, Türkiye ile Batı, Batı ile Rusya, Batılı ülkelerin kendi aralarında ve içlerinde yaşanan karmaşık dansı tahlil eden bir yazı yayınlandı.
Rusya’nın Ukrayna işgali sonrası nükleer enerji sektörü küresel dengeleri yeniden şekillendiriyor. Özellikle Türkiye’deki Akkuyu Nükleer Santrali’nde kullanılacak türbinler konusunda belirsizlikler devam ediyor. Alstom’un Fransız türbinlerinin Rosatom projelerine sağlanıp sağlanamayacağı tartışılırken, Fransa, ABD ve Rusya arasında karmaşık bir tedarik ağı söz konusu. Yazar Mark Hibbs, bu durumu analiz ederek, nükleer enerjinin jeopolitik ve teknolojik engellerini ele alıyor. Türkiye’nin Akkuyu projesi, türbin tedarikine ilişkin zorluklar nedeniyle gecikme riskiyle karşı karşıya. Ayrıca, Fransa’nın bu konuda attığı adımlar ve Macron’un nükleer politikasındaki dönüşüm, Türkiye-Rusya-Fransa-ABD hattında stratejik kararların nasıl etkilendiğini sorguluyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, küresel nükleer enerji işbirliklerini ciddi şekilde etkiledi. Yazar Mark Hibbs, makalesinde bu işgalin ardından ABD ve Avrupa’nın Rusya’nın nükleer sektörüne karşı nasıl bir duruş sergilediğini tahlil ediyor. Avrupa’da bazı firmalar, “işgalden bu yana Rus rakipleri Rosatom’dan nükleer yakıt, kullanılmış yakıt ve atık yönetimi hizmetleri ile yeni nükleer santraller için pazar payı elde etmeyi hedefledi.” Rosatom’un pazar payını ele geçirmek için adımlar atarken, birçok firma, savaşın sonlanmasını bekleyip normal iş akışına geri dönmek istiyor.
Akkuyu Nükleer Santrali, Rusya ile Türkiye arasında 2010 yılında imzalanan bir anlaşmayla hayata geçirildi. Hibbs, santralin türbin tedariki konusunda yaşanan belirsizlikleri irdeliyor. Rosatom “Rus tasarımı türbinlerle ilgili ciddi teknik sorunlar” yaşayınca ibreyi Fansa’ya çevirdi. Ama Akkuyu projesinde kullanılan Fransız yapımı (“dünyanın en güçlü modeli”) Arabelle türbinlerinin tedarik süreci, ABD ve Fransa’nın nükleer tedarik zincirinde aldığı kararlar nedeniyle sekteye uğramış durumda.
Yazar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 2014’te ekonomi bakanı olduğu dönemde Alstom’un enerji işini General Electric’e (GE) satmasının, Rosatom’un birçok nükleer projesini nasıl etkilediğini sorguluyor. Macron’un bu hamlesi, Fransa’nın nükleer enerji sektörü üzerindeki kontrolünü zayıflattı. Ancak Macron, 2021’e gelindiğinde nükleer enerji politikasında bir dönüş yaptı ve bu sektöre yeniden yatırım yapılması gerektiğini savundu.
Yorumlar kapalı.