Zelzele sonrası ‘uykusuzluk’ kabusu
TÜRKİYE Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun TÜBİTAK çağrısıyla zelzele bölgesinde büyüyebilecek sağlık meselelerine ait araştırma yapan Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden 3 akademisyenin çalışmasında, depremzedelerde afet sonrası en çok uykusuzluk problemi büyüdüğü tanımlandı. Dr. Öğretim Azası Tuğba Bilgehan, “Sıklıkla uyku meselelerinin ortaya çıktığını, çadırlarda yas olması sebebiyle şahıslarda uykusuzluk, uykuya dalmada eforluk, kabus görme gibi meseleler olduğunu tespit ettik. Yeniden zelzele sonrası çoğalış gösteren ehemmiyetli semptomlardan kimileri kabızlık, ishal, baş sızısı, iştahsızlık, acele yorulma” dedi.
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Kısmı akademisyenlerinden Dr. Öğr. Azası Tuğba Bilgehan’ın yürütücülüğünü yaptığı, Araştırma Vazifelileri Ayşegül Akca ve Perver Karşıgil’in saha tahlilcisi olarak yer aldığı ‘Depremzede Fertlerde Kronik Hastalıkların Epidemiyolojisi, Semptomların Tespiti, Sağlık Lüzumları ve Baş Etme Taktiklerinin Tanımlanması’ projesi, TÜBİTAK’ın ‘1002-C Natürel Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı’ kapsamında kabul edildi. Proje takımı, saha çalışmaları kapsamında zelzele faciasının 16’ncı gününde çadır kentlerde kalan takribî 700 depremzede üzerinde afet sonrası oluşan sağlık meselelerine ait bilgi topladı. Kahramanmaraş, Hatay ve Osmaniye’de takribî 10 gün kalan takım, sahada edindikleri bilgileri TÜBİTAK’a sundu. İleride yaşanabilecek zelzelelerde de bilgi emeliyle kullanılacak bilgilerin bulunduğu projenin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulduğu ve bedelli bulunduğu bildirildi. Ayrıca bölgede yapılan tahliller neticeyi sağlık alanında yaşanan aksaklık ve materyal yetersizlikleri TÜBİTAK tarafından yetkili müesseselere bildirilecek.
Arş. Gör Perver Karşıgil de sahaya giderken pek çok evhamları olduğunu belirterek, “Fertlerin kayıpları vardı, göçük altında kalan yakınları vardı. Psikolojik olarak zorlu bir süreç olacağını düşünmüştük. Bunun bütün tersine bizi kucaklayan depremzedelerle karşılaştık. İnsanların bununla nasıl baş ettiklerini gördük. İnsanların duygularını aile aboneleri yerine bizlerle paylaşarak hafiflediğini gördük. ‘Sizinle ilk kere güldüm, ilk kere ağladım, gevşedim’ diyerek sarılan bireyler oldu. Bizi motive eden sözcükleri duyduk. Onlar lüzum sahibiyken, ‘bir şeye gereksiniminiz var mı, kalacak yeriniz var mı’ diyerek bizi çok hoş karşıladılar. Çadır kentlerde gözlemlediğim ehemmiyetli vaziyet, manili çocuğu olan, yaşlısı olan şahıslardı. Bir biçimde kimileri tekerlekli sandalyeye erişmiş; ama hali hazırda daha gereksinimi olan bireyler vardı. Hepsinin tek dileği, özellikle konteynere yerleştirilmede kendilerinin öncelikli olması. Manili ferdin bakımını çadır kentte üstlenmek gerçekten çok güç” diye konuştu.
Görüntü dökümü:
– Tuğba Bilgehan ile mülakat
– Ayşegül Akca ile mülakat
– Perver Karşıgil ile mülakat
– Genel ve detay
Haber-Kamera: Şaduman TÜRKAY-Canberk ÖZTÜRK/ANKARA,
