Davutoğlu, Suriye’deki savaşın bugünlere uzanan nedenlerini değerlendirerek, Türkiye’nin geçmişte Beşar Esad’a barışçıl bir geçiş süreci önerdiğini ancak bu çağrının Esad tarafından reddedildiğini ifade etti. Esad’ın halkına savaş açarak Rusya ve İran’ın vekalet savaşlarına bel bağladığını belirten Davutoğlu, Halep’in düşüşünden bu yana Suriye’deki kontrolün zayıfladığını söyledi.
2016 yılında Türkiye’nin Rusya ve İran ile Halep’i terk etme anlaşmasının, Suriye politikasındaki en olumsuz kırılma olduğunu savunan Davutoğlu, bu sürecin Türkiye’ye mülteci akınını hızlandırdığına dikkat çekti. Davutoğlu, “Halep, hiçbir zaman güçlü bir şekilde Esad’ın kontrolü altında değildi. Halep’in düşmesiyle yüzbinlerce insan Türkiye’ye göç etmek zorunda kaldı” dedi.
Davutoğlu, 2016 yılında Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan ve kamuoyunda “mülteci anlaşması” olarak bilinen mutabakata dair eleştirileri yanıtladı. Anlaşmanın “Cumhuriyet tarihinin en utanç verici anlaşmalarından biri” olduğu yönündeki ifadelerine karşı çıkan Davutoğlu, anlaşmayı “Türkiye diplomasisinin parlak bir başarısı” olarak nitelendirdi.
Anlaşmanın detaylarına değinen Davutoğlu, Türkiye’nin AB’den sadece mali destek almadığını, aynı zamanda Türk vatandaşlarına vize serbestisi için önemli kazanımlar elde ettiğini belirtti. Ancak anlaşmanın uygulanmadığını ve kendisinin başbakanlık görevinden ayrılmasının ardından sürecin durdurulduğunu söyledi.
Davutoğlu, “Bu anlaşma mükemmel bir anlaşmaydı. Türkiye’deki mülteci sayısını azaltmak ve Türk vatandaşlarına vize serbestisi sağlamak gibi iki temel hedefi vardı. Ancak, görevden ayrılmamın ardından bu anlaşma maalesef uygulanmadı” ifadelerini kullandı.
Davutoğlu, görevden ayrılmasının ardından Türkiye’nin iç ve dış politikalarında yaşanan bozulmalara dikkat çekerek, “Eğer 2016’da istifa etmeseydim, bugün Türkiye’yi çeteler ve mafyanın sarmasına izin vermezdim” dedi. Görevden ayrılmasının, Türkiye’nin demokrasi ve hukuk alanındaki gerilemesini hızlandırdığını ifade eden Davutoğlu, özellikle 15 Temmuz darbe girişiminin ve mülteci krizinin yönetilemeyişini bu süreçle ilişkilendirdi.