25 bin lira, 50 bin lira, 100 bin lira… Devlet okulu kayıt fiyatları her eğitim-öğretim döneminde biraz daha tırmanıyor. İstanbul’da bir ortaokulda, 5. sınıfa başlayan öğrencilerden ingilizce ağırlıklı ek kaynak kitaplar için 10 bin lira, kayıt için 15 bin lira olmak üzere 25 bin lira alındı. Parayı ödemeyen öğrenciler, kayıtlarının yapılmamasıyla tehdit edildi. Yine İstanbul’da bir devlet okulu idaresi, ilköğretim 1. sınıfa başlayan öğrenciler için 100 bin lira kayıt parası istedi. Veliler “bağış” olarak okulun banka hesabına gönderdikleri tutarı pazarlıkla indirebildi. Kimisi 80 bin lira ödedi, kimisi 50 bin lira.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 9 Eylül’de yeni eğitim-öğretim yılı açılışını yaparken, “Okul müdürü hangi gerekçeyle kimden kayıt ücreti isteyebilir? Asla ve kat’a kayıt parası, kayıt ücreti ya da sınıf şube seçimi gibi konularla ilgili ilgili olarak okul yöneticilerimizin böyle bir şey alması mümkün değil. Diğerleri ile ilgili alanlar varsa da gereğini biz zaten yapıyoruz.” demişti. Velilerin ödediği tutarlar ise durumun hiç de Bakan Tekin’in dediği gibi olmadığını gözler önüne serdi. Okul idarelerinin resmi evrakla aldıkları ödeme işlemleri eğitim sisteminin yeni normali oldu.
Bakan Yusuf Tekin, 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda en büyük payın bu yıl da eğitime ayrıldığını söylemiş, Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin 38 milyar 294 milyon dolara çıkarıldığını kaydetmişti.
Eski Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanı ve ANKARAGÜNDEM yazarı Uğur Emek, MEB’in bütçesinin yetersiz olduğunu şu sözlerle ifade etti:
“Var olan devlet yollarının yanına otoyol yapıyorlar. Türkiye bu kadar zengin değil. Bu bir öncelik, tercih meselesi. Türkiye OECD ülkeleri arasında ilköğretime ayırdığı bütçeyle sondan üçüncü. Türkiye’den sonra Romanya ve Meksika geliyor. Liselere ayrılan bütçede ise sondan ikinci. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesi artırılmalı. Alınan bağışlardan belli bu. Okullarda kırtasiye ödemesini veliler yapıyor. Ben de kayıtta bağış yaptım, okula kırtasiye desteği de sağladık.”
Veliler ücretsiz eğitim hakkı olduğunu hatırlatarak neden devlet okuluna “bağış” yapmak zorunda olduklarını sorduklarında, temizlik görevlilerinin maaşları, tuvalet kağıdı gibi hijyen malzemelerinin buradan karşılandığı cevabını alıyor. Zaten velilerden istenen yalnızca kayıt parası da değil. Para alınmayan durumlarda fotokopi kağıdı, şeffaf dosya, posta pulu gibi okul ihtiyaçları velilerden talep ediliyor.
İstanbul’da ortaokula giden çocuğunu devlet okuluna yazdıran bir veli, okulun çok kirli olduğunu, kendilerinden ıslak mendil, kağıt havlu gibi temizlik malzemeleri istendiğini ifade etti. Sınıf öğretmeninin velilere ilettiğine göre önce ilk 5 öğrenci gerekli malzemeleri alacak. Malzemeler bittikçe diğer öğrenciler 5’erli gruplar halinde malzemeleri yenileyecek.
