Tüketiciyi Koruma Kanunu’na göre, hem internet üzerinden yapılan alışverişlerde hem de fiziksel mağazalarda tüketicinin iade ve değişim hakkı bulunuyor. Avukat Özlem Şen, bu hakların sadece birkaç istisna dışında her alışveriş için geçerli olduğunu ifade ediyor. Mağazalarda yer alan “İade yoktur” veya “Değişim yapılmaz” gibi ifadelerin hukuki bir geçerliliği bulunmadığını belirten Şen, tüketicilerin bu tür durumlarda haklarını aramaları gerektiğini söylüyor.
Yalnızca ürünlerde değil, hizmet alımlarında da tüketicilerin cayma hakkına sahip olduklarını belirten Şen, hizmet sözleşmesinin kurulduğu andan itibaren 14 gün içerisinde tüketicinin bu hakkı kullanabileceğini dile getiriyor. Özellikle online kurslar gibi hizmet alımlarında bu hakkın geçerli olduğunu belirten uzman, belirli ürünler dışında satıcıların iade ve değişim yapmak zorunda olduklarını ifade ediyor.
Satıcıların iade talebini reddetmesi durumunda tüketicilerin izlemesi gereken adımlar da net bir şekilde belirlenmiş durumda. Eğer alışveriş tutarı 104 bin liranın altındaysa, e-Devlet üzerinden Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru yapılabiliyor. Başvuruda, ürünün faturası ve diğer delil niteliğindeki belgeler sisteme yüklenerek işlem tamamlanıyor. Tutarın 104 bin liranın üzerinde olması halinde ise Tüketici Mahkemesi’ne başvuru yapılması gerekiyor.
Online platformlar üzerinden yapılan alışverişlerde karşılaşılan en yaygın problemlerden biri, sipariş edilen ürün yerine farklı bir ürünün gönderilmesi. Bu tür durumlarda tüketiciler dolandırıcılık vakalarıyla karşı karşıya kalabiliyor. Şen, böyle bir durumda savcılığa suç duyurusunda bulunulabileceğini belirterek, bu tür vakaların Türk Ceza Kanunu’na göre 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabileceğini hatırlatıyor.
İkinci el satış yapılan internet sitelerinde de tüketicilerin iade ve cayma hakkı mevcut. Satıcıların “iade yok” gibi ifadeler kullanmalarının hukuki bir dayanağı olmadığını belirten uzmanlar, tüketicilerin bu tür durumlarda da haklarını aramaktan çekinmemeleri gerektiğini vurguluyor. İade sürecinin uzaması halinde ise tüketiciler, o tutara faiz işletebilirler.