Teknolojik ilerleme ekonomi ve sanayide olumlu etkisinin yanında doğru kullanılmadığı takdirde insan sağlığını olumsuz etkiliyor. Teknolojik bağımlılık olarak tanımlanan oyun ve sosyal medya platformlarında gereğinden fazla zaman geçirmenin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini Psikolojik Danışman Hatice Aybegüm Lelik şöyle anlattı:
Teknoloji bağımlılığının gençlerin psikolojik sağlığı üzerindeki etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Ebeveynlerin bu konuda nasıl destek olabileceğini düşünüyorsunuz?
Teknoloji bağımlılığı gençler için büyük tehlike yaratmakta. Özellikle pandemiyle birlikte gençlerin ekran maruziyeti de önemli ölçüde arttı. Bağımlılık gençlerde dikkat ve konsantrasyon bozukluğuna, sosyal izolasyona, uyku problemlerine, duygusal zorluklara yol açabilir. Gerçek dünyayla olan ilişkilerinden kopma eğilimde olabilirler. Benlik saygısı ve özdeğeri ile ilgili kaygılarında artış olabilir. Öğrenme süreçleri ve akademik başarıyı ise mutlaka etkileyecektir.
Akıllı telefon, bilgisayar ve internet kullanımında net kurallar sorunlu bir kullanımda önleyici tedbir olarak faydalıdır. Bağımlılık oluştuktan sonra bu kuralları yürürlüğe koymak çok daha zordur. Öncelikle bu konuyla ilgili endişe yaşayan ebeveynlerin mutlaka bir uzman desteği almalarını önerebilirim. Bağımlılığın genelde hızlı bir çözüm yolu olmadığını da bilmeleri gerekiyor. Bireyin de ailenin de sabır ve dayanıklılığa ihtiyaçları olacaktır. Başlangıç için en önemli şey onunla yeniden iletişim kurabilmeye başlayabilmektir. Ailelerin kararlı fakat sevgi dolu bir yol izlemeleri gerekir. Yani bazı kurallar kararlılıkla sürdürülmeli fakat ‘seni anlıyorum’ mesajı da mutlaka verilmeli. Genel bir yasağın da sınırsız bir izin kadar tehlikeli olduğunu bilmemiz gerekiyor.
Teknoloji bağımlılığı ile depresyon, kaygı ve diğer ruhsal sorunlar arasındaki ilişkiyi nasıl açıklarsınız?
Teknoloji bağımlılığı öncelikle sosyal izolasyona ve yalnızlaşmaya sebep olur, yalnızlık duygusu arttıkça da depresyon ve anksiyete riski de artabilir. Akıllı telefonlar ve bilgisayarlarla aşırı zaman geçirmek uyku sorunlarına yol açabilir ve yetersiz uyku yine depresyon ve anksiyete riskini artırabilir.
Sosyal medya kendilik değerlerimizle ilgili sorunlara yol açabilir, kişi kendini sürekli başkalarıyla karşılaştırdığında mutsuzluk ve endişe hissedebilir. Aşırı teknoloji kullanımı fiziksel sorunlara da yol açabiliyor, obezite, duruş bozukluğu, bel-boyun ağrıları gibi. Fiziksel sorunlar da aynı şekilde ruhsal hastalıkları tetikleyebilir. Teknoloji bağımlılığı her açıdan aslında ruh sağlığımız için büyük tehdittir. O yüzden anksiyete ve depresyon riskini artırıcı kullanımdan uzak durmaya çalışmalıyız.
Teknoloji bağımlılığı, bireyin kendine saygısı ve benlik algısı üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir?