Suriye’de 27 Kasım’da Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki gruplar, Halep ve Hama’yı ele geçirerek Şam’ı da kontrol altına aldı. Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad bir uçakla Şam’dan ayrılırken Kremlin kaynakları, 8 Aralık’ta Esad’ın Rusya’ya sığındığını ve kendisiyle ailesine sığınma hakkı verildiğini açıkladı.
Böylece 61 yıllık Baas Rejimi yıkıldı.
2011 yılındaki iç savaş sonrası, milyonlarca Suriyeli ülkesini terk etti ve Türkiye’de 3,7 milyon Suriyeli mülteci yaşamaya başladı.
Suriyeliler, Baas yönetiminin yıkılmasını coşkuyla karşılarken, Türkiye’deki bazı kesimler de Suriyelilerin artık geri dönmesi gerektiğini savunuyor.
Pazartesi günü, Türkiye’nin güney sınır kapılarında yüzlerce Suriyeli mülteci, Esad rejiminin çöküşü sonrası evlerine dönmek için hazırlık yapmaya başladı.
Cilvegözü ve Öncüpınar kapılarında toplanan mülteciler, valiz ve çuvallarına eşyalarını koyarak, soğuk havaya rağmen geceyi kamplarda geçirdi.
Geçici koruma statüsüne sahip Türkiye’deki Suriyelilerin çoğu, Suriye’deki iç savaştan ve rejim baskılarından kaçan insanlar.
Peki, Esad’ın devrilmesinin ardından Türkiye’deki Suriyeliler evlerine geri dönecek mi?
ANKARAGÜNDEM’a konuşan Mustafa M., savaştan kısa bir süre sonra, 2013 yılında Türkiye’ye gelmiş. Mustafa M., ailesiyle birlikte ülkelerine dönme kararı aldı. Ancak Mustafa M., karşılarına çıkan bürokratik engeller nedeniyle dönüş sürecinin zorlaştığını ifade etti. Türkiye’de geçici koruma statüsünde bulunan Suriyelilerin emekli olma ihtimalinin olmadığını belirten Mustafa M., özellikle Bağ-Kur borçları ve aile bireylerinin aynı anda gitmesi şartı nedeniyle sorun yaşadıklarını dile getirdi:
“2013 yılında Türkiye’ye geldim. Malatya’da 2-3 ay kaldıktan sonra Antep’e taşındım. Antep’te farklı işlerde çalıştım. En son 2014’ün Temmuz ayında bir dernekte halkla ilişkiler sorumlusu oldum. Bu süreçte birçok deneyim kazandım. Daha sonra 2016’da Bursa’ya geldim. 2016-2018 yılları arasında Bursa’da tercüman olarak görev yaptım. Daha sonra Sosyal Hizmet Merkezi’nde tercüman olarak, 2019’da ise Göç İdaresi’nde çalıştım.
Bildiğiniz üzere burada geçici koruma statüsüne sahibiz. Bu statüde birinin 20 yıl çalışarak Türkiye’de emekli olma ihtimali zaten yok. Ben 2023 yılında bir şirket kurdum. Yaklaşık 7-8 ay kadar işlerimi sürdürdüm. Ancak işler iyi gitmeyince şirketi kapatmak zorunda kaldım. Bu süreçte Bağ-Kur borcum birikti. Yaklaşık 80 bin lira civarında bir borç oluştu. Bu sırada ailemle birlikte Suriye’ye dönme kararı aldık. Ancak bu süreçte iki büyük sorunla karşılaştık.”