Türkiye’de sanayi, inşaat, tarım ve tekstil gibi temel sektörlerde, özellikle nitelikli personel açığı 1 milyonu aşmış durumda. Bu durum, üretim süreçlerinde aksamalara ve iş gücü maliyetlerinde artışa neden oluyor. Sektör temsilcileri, yüksek maaşlar ve cazip çalışma koşulları sunmalarına rağmen, gerekli iş gücünü temin etme konusunda ciddi zorluklar yaşıyor. Bu nedenle, çözüm olarak yabancı işçi istihdamına yöneliyorlar.
Sektörlerdeki iş gücü açığını kapatmak için çeşitli stratejiler geliştiriliyor. Özellikle hayvancılık sektöründe Suriyeli ve Afgan kökenli işçiler tercih ediliyor. Bu işçilerin barınması için köylerde evler inşa ediliyor. Aynı şekilde, sanayi sektöründe de gelen yabancı işçilere, fabrikaya yakın lojmanlar sağlanarak çalışanların yaşam koşulları iyileştirilmeye çalışılıyor. Ancak nitelikli personel bulma konusunda büyük bir sıkıntı devam ediyor.
İnşaat, tarım ve sanayi sektörlerinde işçilik maliyetleri hızla artıyor. İnşaat sektöründe bir kepçe operatörünün maaşı 120 bin TL’yi aşarken, kalıp, demir ve alçı ustalarının maaşları 80 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Tekstil sektöründe ise sanayide çalışan nitelikli ütücüler, asgari ücretin 2-3 katı maaş alırken, ağır sanayide çalışan ustaların maaşları 70-80 bin TL’yi bulabiliyor. Tarım sektöründe ise mevsimlik işçi açığı büyürken, günlük yevmiyeler 2-3 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Hayvancılık sektöründe ise çoban maaşları 40 ila 60 bin TL arasında değişiyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Eyyüpoğlu, yabancı işçilerin sektördeki oranının yüzde 80’e ulaştığını belirterek, bu işçilerin ayrılması durumunda hayvancılık sektörünün ciddi bir tehlikeyle karşılaşacağını ifade etti. Eyyüpoğlu, “Şu an Suriyeli ve Afganlar çobanlık yapıyor. Yabancı işçi oranı yüzde 80. Eğer bu işçiler giderse, hayvancılık bitme noktasına gelir” dedi. Bu durum, tarım ve hayvancılık sektörlerinde sürdürülebilirlik sorunlarını gündeme getiriyor.
Konutder Başkanı Ramadan Kumova, inşaat sektöründe işçilik maliyetlerinin, malzeme maliyetlerinden daha hızlı bir artış gösterdiğini belirtti. Kumova, 2023 Ocak ile 2024 Ağustos arasındaki dönemde inşaat malzeme maliyetlerinin yüzde 77 arttığını, işçilik maliyetlerinin ise yüzde 114 oranında yükseldiğini ifade etti. Bu artış, sektörün maliyet yapısını zorlayarak iş gücü açığını daha da derinleştiriyor. Kumova, özellikle inşaat sektöründe yabancı işçilerin büyük bir rol oynadığını belirterek, “Yurt dışında yabancı çalışana karşı özellikle inşaat sektöründe bir tolerans var. İnsan kaynağındaki açığı bu yolla giderebiliriz” dedi.