Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin çöküşüyle birlikte, Katar’dan Türkiye’ye uzanacak bir doğal gaz boru hattı projesi yeniden tartışılmaya başlandı. Ancak bu kez projeye ilişkin en dikkat çekici değerlendirme, eski BOTAŞ Doğalgaz Alım Dairesi Başkanı ve Genel Energy’nin doğalgaz arama ve üretim bölümünün eski CEO’su Ali Arif Aktürk’ten geldi. Enerji piyasasının deneyimli isimlerinden Aktürk, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda bu projenin geçmişten bugüne uzanan hayali bir rüya olduğunu ifade etti.
Ali Arif Aktürk, paylaşımında, merhum Turgut Özal’ın 1986’da Katar’dan Türkiye’ye uzanan bir doğal gaz boru hattı fikrini gündeme getirdiğini ancak bu projenin dönemin jeopolitik ve ekonomik koşulları nedeniyle gerçekleşmediğini hatırlattı. O dönemde Katar’ın henüz doğal gaz üretimine başlamamış olduğuna dikkat çeken Aktürk, günümüz koşullarında da projenin uygulanabilirliğinin zayıf olduğunu vurguladı.
“Merhum Turgut Özal, 1980’lerin ortasında bu tür projeler üzerine çalıştı. Hatta kendi el yazısıyla haritalar bile çizdi. Ancak 1986’da olduğu gibi bugün de bu hattın gerçekleşmesi, jeopolitik riskler ve maliyetler düşünüldüğünde gerçeklerden oldukça uzak” diyen Aktürk, boru hattının geçmesi gereken ülkelerin mevcut siyasi durumuna da dikkat çekti.
Aktürk’ün değerlendirmesine göre, Katar gazını Avrupa’ya ulaştırmak için planlanan güzergah, Suudi Arabistan, Ürdün, Suriye ve Türkiye’yi kapsıyor. Ancak bu hattın sadece Türkiye sınırına kadar olan bölümü bile 2.600 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 15 milyar dolarlık bir yatırım gerektiriyor. Üstelik bu maliyet, siyasi riskler ve Ortadoğu’daki istikrarsızlık göz önüne alındığında daha da artabilir.
“Sadece boru hattının inşası değil, bu ülkelerdeki siyasi riskler ve bölgedeki çatışma ortamı da büyük bir engel. Bu kadar yüksek bir riskle Katar, milyarlarca dolarlık bir boru hattı yatırımına girmeyi kabul eder mi? Zaten Katar, halihazırda LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) formunda gazını Uzak Doğu’dan Güney Amerika’ya, Avrupa’dan Türkiye’ye kadar her yere satıyor. Neden daha pahalı ve riskli bir projeye ihtiyaç duysun?” ifadelerini kullanan Aktürk, bu tür projelerin rasyonel bir ekonomik temele dayanmadığını belirtti.
Aktürk, geçmişte gündeme gelen ancak hayata geçirilemeyen Nabucco Projesi gibi hayali projelere de gönderme yaptı. Katar gazı üzerinden yaratılan bu tür projelerin genellikle kamuoyunu oyalama amaçlı olduğunu savunan Aktürk, “Biz zengin ve fedakar bir toplumuz. Aç gezeriz ama hayali projelere para harcamaktan çekinmeyiz. İtibardan tasarruf etmeyi sevmeyiz” ifadeleriyle durumu eleştirdi.