Uzmanlar düşüşün sebeplerini şöyle sıraladı:
Türkiye’de yatırım iştahının kaybolması, ekonomik ve siyasi belirsizlikler, deprem faciası ve olası İstanbul depremi, bürokratik ve hukuksal kuralların sık değişmesi, Şeffaf ve yatırımcı dostu bir piyasanın olmaması, Montgage gibi finansal araçların yetersizliği, Dubai gibi rakip ülkelerin cazip hale gelmesi.
Vatandaşlık almak için konut almak hala cazip olsa da, satışlarda düşüş görülüyor.
Endeksa’nın verilerine göre 2021’de Türkiye genelinde konutların değeri %65 artış göstermişken, 2022’de %147, 2023’te de %84 artış yaşandı. Pandemi sonrası vatandaşlık almak için gerekli tutarın 250 bin dolara çekilmesi satış adetlerini önemli ölçüde artırmıştı. Geldiğimiz noktada vatandaşlık için gerekli konut değerinin artırılması ve denetimlerin etkisiyle aylık 1000- 2000 seviyesine geriledi.
GİGDER’in tahminlerine göre bu düşüş önümüzdeki 3 ayda da devam edecek.
Düşüşün sonuçları ise şöyle sıralandı:
Gayrimenkul satışları doğrudan yabancı yatırımcı (DYY) olarak değerlendiriliyor. Düşüş, DYY girişlerinde de azalmaya neden oluyor. 2023’te DYY girişleri 2022’ye göre yüzde 43 geriledi.
Bazı yatırımcılar, konut fiyatlarında balon olduğunu düşünüyor ve düşmesini bekliyor. Bu durum da satışları olumsuz etkiliyor.