İmar Kanunu’nun 5’inci maddesine “imar hakkı aktarımı” tanımı eklendi. Böylece daha önce imar planlarına not düşülerek spesifik olarak yapılabilen imar transferi, kanunla genele yayılarak uygulanacak.
Bir arsanın okul, yol, park, yeşil alan gibi kamu hizmet alanlarında kalması halinde o parseldeki emsale esas inşaat hakkı başka parsele taşınabilecek.
Yani ilgili kamu idaresi ya da belediye, kendisine ait başka bir imar alanında vatandaşa yer gösterecek. Burada metrekareden ziyade ekonomik değer belirleyici olacak.
Arsanın değeriyse raporla belirlenecek. Bu değeri SPK lisanslı değerleme şirketleri yapacak. Örneğin 1 milyon liralık 200 metrekare bir arsanın değeri, başka bir yerde 100 metrekareye denk gelebilir. O zaman da vatandaş ona göre tercih yapacak. Ya da tam tersi 1,2 milyon liralık bir arsa değeri, imar hakkı transferiyle 1 milyon liralık arsa için imkan sağlıyorsa mahsuplaşma devreye girebilecek. Kamu, vatandaş kabul ederse arasının üzerine kalan kısım için de para ödeyip denkleştirecek.
Düzenleme, yenilikler getirse de şehir plancıları açısından bazı handikapları da var. Bazı bölgelerde nüfus dengesinin bozulması riskine işaret edildi.
Kanunla ilgili eleştiriler sürüyor. “Kamulaştırılarak sosyal donatı alanı olan o bölgenin, gelecekte yerel yönetim değiştiğinde yeniden özel mülkiyete dönmesi nasıl engellenecek?” sorusu yanıtlanabilmiş değil.
CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, yasanın tasarı dönemindeyken başka riskleri olduğunu da hatırlattı.
Komisyona sunulan tasarıda “emsal transferinin plan sınırları içinde kalması” zorunluluğu olmadığını belirten Zeybek, herhangi bir kamu idaresinin kamulaştıracağı bir arazi için arazinin bulunduğu kente çok uzak herhangi bir başka kentten arazi vermesinin önünün açık olduğunu vurguladı.
Emsal transferinin plan sınırları içinde kalması için komisyonda değişiklik önergesi verdiklerini hatırlatan Zeybek, kendi taleplerinin ilçe olması yönünde olduğunu ama yasalaşan düzenlemeyle imar hakkı transferi kapsamında büyükşehir ya da il sınırları içinde kamulaştırılan bir araziye aynı il ya da büyükşehir sınırları içinde transfer yapılabileceğini söyledi.