Dün teklifle ilgili ANKARAGÜNDEM’a konuşan engelli dernekleri temsilcileri, düzenlemeyle “engellilerin emekli olmasının zorlaştırılmak” istendiğini vurgulayarak yasa teklifine sert eleştirilerde bulundular.Görüşmelerin ilk gününün tamamlanmasının ardından komisyondaki muhalefet milletvekilleri yapılması planlanan düzenlemenin ayrıntılarını ANKARAGÜNDEM’la paylaştılar.
Engelli dernekleri yeni düzenlemeye tepkili: ‘Emeklilik engelliler için de erişilmez hale geliyor…’
1 Ekim 2008’den önce sigortalı olan kişilerin emekli olabilmesi için yüzde 40 ve üzeri rapora karşılık Maliye’den sakatlık indirim hakkı kazanmaları yeterliydi. Yeni düzenlemeyle birlikte bu kişilerin birçoğu emekli olamaz duruma gelecek. Zira, bu kişilerin hangi oranda işgücü kaybına sahip olduğu Resmi Gazete’nin 20.02.2019 tarihli, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliği ile yapılıyordu. Teklif yasalaşırsa bu yönetmelik kullanılamayacak. Onun yerine 28 Eylül 2021 tarihli Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği kullanılacak.
27. Dönem İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu, 28 Eylül 2021 tarihinde yürürlüğe giren bu yeni yönetmeliğin “engelliler için korkunç bir hak kaybına neden olduğuna” işaret ediyor.
Hem Piroğlu hem komisyondaki vekillere göre bu yönetmeliğin ekinde yer alan hastalık listesinde hastalıklar için yüzdelik oranlar bulunmuyor. Hastalıklar sadece hafif-orta-ağır olarak sınıflandırılıyor. Bu yüzlerce hastalığı ve hastalık düzeyini hesaplama dışı bırakıyor.
Ayrıca yönetmelik “bu yönetmelik birden fazla hastalık/sakatlık ile oranların belirlenip bu oranların Balthazard Formülü ile toplanmasını ve toplam engellilik oranı ile emekli olabilmeyi de imkansız hale getiriyor.”
Balthazard formülüyle engel oranları ayrı ayrı tespit ediliyor, engel oranları ayrı ayrı tespit ediliyor. Bu oranlar en yükseğinden başlanarak sıraya konuluyor, en yüksek oran, engellinin tüm vücut fonksiyonun tamamını gösteren yüzde 100’den çıkarılıyor, bu çıkarmada kalan miktar ikinci sırada gelen engel oranıyla çarpılıyor.
Oran, dünya çapında kullanılan bu formülle hesaplandığında örneğin yüzde 30 ortopedik, yüzde 20 işitme, yüzde 20 diyabet hastalığı bulunan biri; bunlar yüzde 55 engel oranıyla emekli olabiliyordu. Yeni yönetmeliğe göre aynı durumdaki bir kişi, hastalıklarından hiçbirinin oranı yüzde 40’ı aşmadığı için emekli olamıyor.