1995 yılında Murat Karayalçın’ın liderliğinde kurulan SHP, daha sonra kurumsal kimliğini sonlandırarak CHP’ye katılmıştı. Ancak 2002 yılında Murat Karayalçın, SHP’yi tekrar kurarak CHP içinde Deniz Baykal muhaliflerini bir araya getirmişti. Karayalçın, SHP’den ayrılarak 2009 yılında CHP’den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı adayı olmuş ve genel başkanlık görevini Hüseyin Ergün’e devretmişti. Ergün döneminde SHP, 2010 yılında Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) ile birleşmişti.
Bu yeni kuruluş ile SHP, üçüncü kez siyasi sahnede kendine yer bulmuş oldu. Ancak geçmişte SHP’nin yeniden kurulacağı iddiaları gündeme geldiğinde Murat Karayalçın, bu fikre şiddetle karşı çıkmış ve CHP’nin bütünlüğünü zora sokacak her türlü girişime karşı olduğunu belirtmişti. Karayalçın, “Benim için kırmızı çizgi CHP’nin bütünlüğüdür ve bunu zora sokacak, halel getirecek hiçbir girişimi kabul etmem. Son Genel Başkan olarak SHP’nin yeniden açılmasını düşünenler varsa, bunun yanında olmam ve doğru bulmam.” demişti.