Facianın temel nedenlerinden biri olarak, madenciler üzerindeki üretim baskısı iddiaları öne çıkıyor. Özellikle her yıl eylül ve ekim aylarında dağıtılan yardım kömürü için hedeflerin yükseltildiği ve bu durumun üretim süreçlerini zorladığı ifade ediliyor. Patlamadan sağ kurtulan madenciler, ifadelerinde bu baskıyı açıkça dile getirerek ihmalleri ortaya koyuyor.
Bilirkişi raporlarına göre, facianın hemen öncesinde madende olması gereken patlayıcı miktarının yaklaşık iki katı kullanıldı. TTK Patlayıcı Madde Yönergesi, patlayıcı kullanımını alan başına 250 gram ile sınırlandırırken, patlama öncesindeki günlerde bu miktarın 600 gramın üzerine çıktığı tespit edildi. Rapora göre, bu yoğun kullanımın sonucunda kömür üretimi vardiya başına 20 tondan 40 tona kadar yükseldi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı müfettişlerinin raporlarına göre, kullanılan patlayıcıların bir kısmının resmi üretim projeleri bulunmayan alanlarda kullanıldığı belirlendi. Bu durum, yardım kömürü için yapılan kaçak üretim iddialarını güçlendirdi. Ayrıca, yoğun patlayıcı kullanımının metan seviyesini artırdığı ve patlama koşullarını oluşturduğu vurgulandı.
Faciadan yalnızca 23 gün önce Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın patlayıcı kullanımına dair gönderdiği bir yönergenin ATİM yönetimi tarafından dikkate alınmadığı ortaya çıktı. Madenci yakınlarının avukatlarından Derviş Aydın, “İşletme yönetiminin üretim odaklı kararları patlama koşullarını hazırladı. Projesiz alanlarda yoğun patlayıcı kullanımı tavanda gaz birikimine yol açtı ve facianın önünü açtı” dedi.
Duruşmada, tutuklu yargılanan 4 sanık için ‘olası kastla öldürme’ suçlamasıyla bin 80 yıla kadar, tutuksuz yargılanan 19 sanık için ise 18 yıla kadar hapis cezası talep ediliyor.