Türkiye’de çok ciddi bir verimlilik probleminin olduğunun altını çizen Önder, şöyle konuştu:
“Kur önemsiz demiyorum ama biz aslında baktığımız yerden değil, hep bakmadığımız yerden golü yiyoruz. Kur, faiz veya enflasyon bir sonuçtur ve onu oraya getiren bir süreç var. Türkiye’de iş dünyasının gerçekten Türkiye’nin yapısal sorunlarını konuşması gerekiyor. Verimlilik çok ciddi bir sorun haline geldi. Dünya endüstri 4.0’a geçerken biz halen endüstri 2.5’tayız. Bunu şöyle tarif edebiliriz; elektriği bulduk ama otomasyona geçemedik.
Sanayimiz hep iş gücüne dayalı bir şekilde gidiyor. İçeride enflasyona bağlı iş gücü fiyatları artınca para kazanabilmek için bu sefer dolar çıksın diyorsun ve bir sarmala giriyorsun. Türkiye’nin verimlilik başlığı altındaki en önemli unsurlar olan dijital dönüşümü, sanayi dönüşümünü, yeşil dönüşümü ve insan kaynağı dönüşümünü kavrayabilmesi, bunun üzerine çalışması gerekiyor. Ama biz devamlı aynı konuları gündem yaptığımız için bunların hiçbirisine bakamıyoruz.”
Türkiye’de sanayinin ve dolayısıyla ihracatçının en önemli problemlerinden birinin de arsa fiyatları olduğuna işaret eden Önder, bu durumun rekabetçiliğin önünde de çok büyük bir engel olduğunu belirtti.
Türkiye’de sanayinin en yoğun olduğu yerlerden birisi olan Marmara Bölgesi’ndeki arsa fiyatlarının Avrupa’yı, Amerika’yı geçtiğini vurgulayan Önder, şunları kaydetti:
“Şu anda birçok üretici ve sanayici kirada. Çünkü bir yer almaya kalksan 15 yıllık kazancını toprağa yatırmak zorunda kalıyorsun. Yıllarca kazandığın parayı bir fabrika arsası almaya verince de otomasyona, tasarıma, dijital dönüşüme, yüksek teknolojiye ve Ar-Ge’ye yeterli para kalmıyor. Ayrıca arsa fiyatlarının yüksekliği nedeniyle yatay ve tek katlı üretim yerine çok katlı fabrikalarda üretim yapılıyor. Deprem riski var, yangın riski var, verimlilik problemi var… Böyle bir yapıda da katma değerli üretim çok zor hale geliyor. Biz bununla dünyada nasıl rekabetçi hale geleceğiz? Tam rekabetçi olamayınca ve verimliliği sağlayamayınca da iş dönüyor dolaşıyor kurlara geliyor. Eğer üretim olacaksa bu sanayi arsalarının doğru ellerde olması ve tüm Türkiye’ye yayılması gerekiyor.”