Mevcut hesaplama formülüne göre, 2024 yılında emekli olacak bir sigortalının maaşı, 2025 yılında emekli olacak birine kıyasla en az %30 daha yüksek olacaktı. Bu durum, yılbaşından önce yüzbinlerce kişinin dilekçe vermesine neden olabilirdi. Ekonomi yönetimi, bu farkın yarattığı baskıyı ortadan kaldırmak ve herkes için adil bir maaş sistemi oluşturmak amacıyla gerekli düzenlemeler üzerinde çalışıyor.
Emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı, önceki yılın enflasyon verilerine dayanarak belirleniyor. Bu nedenle, 2024 yılı enflasyonunun 2023’e göre daha düşük olacağı öngörüldüğünden, 2024’te emekli olacakların maaşları 2025’te emekli olacaklara kıyasla daha yüksek olacaktı.
Sigortalıların emekli aylıkları arasındaki farklılıkların büyük kısmı, hesaplama öncesindeki yılın enflasyon oranından kaynaklandığı için, yapılacak düzenlemenin temeli bu farkı ortadan kaldırmaya dayanacak. Bu formül, enflasyon tek haneli rakamlara düşene kadar, yani emekli maaşları hesaplamasında enflasyonun etkisi minimize edilene kadar geçerli olacak. Örneğin, 2024 yılında emekliliğe hak kazanan bir sigortalı için 20 bin TL olarak hesaplanan aylık, eğer dilekçesini 2025’te verirse ve bu sürede herhangi bir yasal düzenleme yapılmazsa, 14 bin TL’ye düşecek. Bu düzenleme, olası kayıpları önlemeyi hedefliyor.
Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Okan Güray Bülbül, konuya dair yaptığı açıklamada, detayları henüz tam olarak netleşmeyen düzenlemenin genel anlamda olumlu olduğunu belirtti. Ancak yıllara göre emekli maaşlarında oluşacak farkların 2030 yılına kadar devam edeceğini ifade etti.
EMEKLİ MAAŞINA ENFLASYON DÜZENLEMESİ
Bu durum, emeklilik sürecini ertelemeyi düşünenler için hak kaybına yol açabileceği endişesini doğurdu. Ekonomi yönetimi, bu kaybı önlemek amacıyla yeni bir formül üzerinde çalışıyor. Edinilen bilgilere göre, maaş bağlama esaslarını düzenleyen ilgili kanun hükümlerinde değişiklik yapılarak, emeklilik tarihini erteleyenlerin maaşlarında bir kayıp yaşanmaması sağlanacak.
DÜZENLEME OLMAZSA DÜŞÜK MAAŞ SORUNU DEVAM EDECEK
Dr. Bülbül’ün verdiği bilgilere göre, 2024 yılında emeklilik dilekçesi veren bir sigortalının maaşı hesaplanırken, güncelleme katsayısı ile bulunan tutara 2023 yılındaki Ocak ve Temmuz dönemlerinde verilen toplam yüzde 86’lık zam da eklenecek. Aynı kişi dilekçesini 2025 yılında verdiğinde ise maaşına sadece 2025 yılı için öngörülen yüzde 10-15’lik zam oranı eklenecek. Kısacası, 2024’te emekli olacak kişilerin primleri, 2023 yılının güncelleme katsayısına göre 2024’e aktarılacak ve üzerine 2024 yılındaki zamlar ilave edilecek. Eğer kişi 2025’te emekli olursa, bu kez primler 2024 yılı katsayısıyla 2025’e taşınacak ve yalnızca 2025 Ocak zammı uygulanacak.
Geliştirilen yeni formül, emekli olma hakkı elde eden ancak dilekçe vermeyen kişilerin maaşlarında kayıp yaşanmasını önlemeyi hedefliyor. Yapılacak düzenleme, emekli aylıklarının enflasyon kaynaklı farklar olmaksızın korunmasını sağlayacak ve belirli bir denge sağlanana kadar yürürlükte kalacak. Hacı Bayram Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Okan Güray Bülbül, maaş farklarının 2030 yılına kadar devam edebileceğini belirterek, bu sürecin düzenleme ile yönetileceğini ifade etti.
YÜKSEK MAAŞ İÇİN GÜNCELLEME KATSAYISI YÜKSEK YIL SEÇİLECEK
Eğer beklenmedik bir gelişme olmaz ve enflasyon Orta Vadeli Program (OVP) hedeflerine uygun şekilde seyrederse, 2026 yılında enflasyonun yüzde 17,5 seviyesine gerilemesi bekleniyor. 2025 yılına ilişkin kesin veriler henüz açıklanmamış olsa da, 2025 yılında emeklilik dilekçesi verenlerin maaşları, önceki yılın enflasyon farkı nedeniyle 2026 yılında dilekçe verecek olanlara kıyasla benzer şekilde daha yüksek olacak. Bu durum, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) önünde yine aynı şekilde yoğun başvuru yığılmalarına yol açabilir.
Yapılacak düzenlemeyle, emeklilik hakkı kazanan bir sigortalı, hangi tarihte emekli olursa olsun, maaşı hak kazandığı tarihten itibaren geçen süreye göre en avantajlı yılın güncelleme katsayısına göre hesaplanacak. Bu sayede, emekli olmayı erteleyenler için daha yüksek emekli aylığı sağlayan yıl tercih edilerek, olası maaş kaybının önüne geçilecek ve sigortalılar, emeklilik tarihlerini özgürce seçme imkânına sahip olacak.