Araştırma, BPA (bisfenol A), DEHP (di(2-etilheksil) ftalat) ve PBDE’leri (polibromlu difenil eterler) mercek altına aldı. Bu maddeler, uzun süredir sağlık açısından risk teşkil eden kimyasallar arasında sayılıyor. BPA, ağırlıklı olarak gıda ambalajlarında kullanılırken, DEHP esnek plastik ürünlerde, PBDE’ler ise alev geciktirici özellikleri nedeniyle elektronik ve tekstil ürünlerinde yaygın şekilde yer alıyor.
BPA’nın, özellikle içecek şişeleri ve gıda kutularında kullanılması nedeniyle güvenliği yıllardır tartışma konusu. Araştırmalar, BPA’ya maruz kalmanın iskemik kalp hastalığı ve felç oranlarını artırabileceğini gösterdi. Araştırmacılar, yalnızca 2015 yılında BPA’ya bağlı 5,4 milyon kalp hastalığı vakası, 346 bin felç ve 431 bin ölüm yaşanmış olabileceğini belirtti. Bu etkilerin ekonomik maliyetinin ise yaklaşık 1 trilyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
Bahçe hortumlarından tıbbi cihazlara kadar pek çok üründe bulunan DEHP, hormon sistemine zarar veriyor. Hayvan deneyleri, bu kimyasalın gebelik ve ergenlik süreçlerini olumsuz etkilediğini gösteriyor. 2022 yılında yapılan bir araştırma, DEHP’nin yetişkinlerde ölüm oranlarını artırabileceğini ortaya koymuştu. Güncel verilere göre, DEHP’ye bağlı 164 bin ölüm ve 398 milyar dolarlık ekonomik kayıp öngörülüyor.
Elektronik, araç parçaları ve tekstil ürünlerinde kullanılan PBDE’ler, alev geciktirici özellikleriyle biliniyor. Bu kimyasallar, gıda ambalajlarından mutfak gereçlerine kadar birçok üründe tespit edildi. İnsan vücuduna soluma, cilt teması veya beslenme yoluyla girebilen PBDE’lerin, ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor.
KÜRESEL ÖNLEMLER ÇAĞRISI
Araştırmacılar, plastiklerdeki bu tehlikeli kimyasalların zararlarını önlemek için ulusal kimyasal yasalarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı. Üreticilerin, kimyasalların güvenli olduğunu kanıtlama sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini ifade eden uzmanlar, bu yaklaşımın ilaç sektöründe uzun yıllardır standart bir uygulama olduğunu hatırlattı.