Ticaret Bakanlığı gemilerle yapılan utanç sevkiyatlarına gelen eleştirilere verdiği cevapta “Gümrüğü olmadığı için ürünler Filistin’e İsrail üzerinden gidiyor” dedi. Yaşananları yazan gazetecilere suçlamalar yöneltti. ANKARAGÜNDEM’ın hassasiyetle gündeme taşıdığı ve stratejik ürünleri de kapsayan ticaretin tam gaz sürdüğü TÜİK verileriyle defalarca ortaya çıktı.
6 ay boyunca tepkilere kulak tıkayan, çağrıları dikkate almayan hükümet, 31 Mart sandığının kapanmasından 10 gün sonra İsrail’e ihracatta geri adım attı. Dışişleri Bakanı Fidan’ın “İsrail’e karşı yeni tedbirler aldık” açıklamasının hemen ardından Ticaret Bakanlığı, Tel Aviv’e aralarında jet yakıtı, çelik gibi stratejik malzemelerin de olduğu 54 ürün grubunda ihracatın kısıtlandığını duyurdu.
İhracatı son dönemde katlanan gıda ürünleri ise satışı kısıtlanmadı. Kararın, Gazze’de normalleşme sağlanana kadar yürürlükte kalacağı belirtildi. Alınan kararda, Almanya’dan sonra Türkiye’nin de ‘Soykırıma yardımcı olmak’ suçlamasıyla Adalet Divanı’nda yargılanabileceği uyarılarının da etkili olduğu belirtildi.
Türkiye’nin İsrail ile artarak devam eden ticareti vicdanları yaralamış, hükûmete tepkiler ise protestolara dönüşmüştü. Soykırımın 185’nci gününde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “İsrail’in açlıkla boğuşan Gazzelilere havadan yardım ulaştırma girişimimizi engellemesinin hiçbir bahanesi olamaz. Bu durum karşısında biz de İsrail’e yönelik bir dizi yeni tedbir almayı kararlaştırdık.” dedi. Ticaret Bakanlığı ise 54 ürün grubunda ihracat kısıtlamasına gidildiğini açıkladı. Ancak TİM verilerine göre ihracatı artan ürünlere kısıtlama gelmemesi dikkat çekti.
İsrail’in Gazze’de 7 Ekim’den bu yana bütün dünyanın gözü önünde sürdürdüğü soykırımda, öldürülen sivillerin sayısı 15 bini aşkın çocuk, 10 binden fazla kadın olmak üzere 33 bini geçti. Türkiye’nin ise geçen bu süre içinde soykırıma rağmen İsrail ile ticareti sürdürmesi, vicdanları yaralamış ve toplumda büyük tepkiye neden olmuştu.
Karar’ın da manşetlerinde takipçisi olduğu tepkilere ilişkin 6 aydır hükûmet kanadından herhangi bir adım gelmezken, Gazeteci Metin Cihan Türkiye Varlık Fonu şirketlerinden Eti Maden’in 23 Mart tarihinde İsrail’deki Fertilizers & Chemicals şirketine bor madeni gönderdiğini belgelemişti. Artan tepkiler üzerine açıklama yapan Ticaret Bakanı Ömer Bolat ise kamunun bu süreçte olmadığını savunarak İsrail ile ticaretin de yüzde 33 daraldığını söylemişti. Ne var ki yine Ticaret Bakanlığı’nın resmi rakamlarına göre Türkiye’nin İsrail’e ihracatının, aylık ortalama 373 milyon dolar seviyesinden Mart ayında 436.9 milyon dolara yükseldiği ortaya çıkmıştı. Son olarak ise yapılan ticareti protesto etmek için İstiklal Caddesi’nde toplanan ‘Filistinli Bin Genç’ topluluğu ‘Soykırımın ortağı olmamak için sevkiyat durdurulsun’ çağrısı yapmıştı. İsrail ile devam eden ticarete isyan eden gençler, polisin sert müdahalesi ile karşılaşmış ve aralarında Mavi Marmara şehidi Cengiz Akyüz’ün kızlarının da bulunduğu 43 kişi ters kelepçe ile gözaltına alınmıştı.
31 Mart’tan yenilgiyle çıkan ve İsrail ile süren ticaret nedeniyle de tepkilerin hedefinde olan hükûmetten, Gazze’ye saldırıların başlamasından 185 gün sonra İsrail ile ticarete kısıtlama açıklaması geldi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsrail’in Türkiye’nin Gazze’ye havadan yardım ulaştırma talebini reddettiğini, bu doğrultuda da Ankara’nın İsrail’e karşı yeni tedbirler uygulama kararı aldığını bildirdi. Fidan’ın açıklamasının ardından ise Ticaret Bakanlığı 54 ürün grubunun İsrail’e ihracatına kısıtlama getirdiğini açıkladı.
