Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obrukların en iyi İnsuyu Mahallesi’ndeki vadide gözlemlendiğini belirtti. Arık, bu bölgede yer altındaki kayaç yapısının mağaralar ve geniş boşluklar hakkında bilgi verdiğini ve Uzuncayayla mevkiinde binlerce yıl önce oluşan obrukları incelediklerini ifade etti.
Arık, Uzuncayayla obruğunun yaklaşık 100 metre çapında dairesel bir yapıya sahip olduğunu belirterek, “İnsuyu formasyonu (Adını mahalleden alan, kayaç yapısının isimlendirilmesi) içinde çökme şeklinde oluşmuş Uzuncayayla Obruğunu görüyoruz. Obruğun yaklaşık 100 metreye 100 metrelik bir dairesel görüntüsü var. Tabii oldukça eski bir obruk. Alttaki boşluğun çökmesi sonucunda oluşmuş. Obruk tabanında biraz daha düşük çaplı yeni bir çökmenin başlangıcı da var. Alttaki boşlukları da gözleyebiliyoruz. Çökmeye devam ediyor. Zaten obruklar ilk oluştukları zaman keskin kenarlı dik çukurluklar şeklinde oluşurlar. Zamanla da yayvan bir görüntü alır. Bu obrukta güncel olarak da yeni bir çökmenin başlangıcını tespit etmiş olduk” dedi.
Konya Kapalı Havzası’nda çok sayıda obruğun literatüre geçtiğini vurgulayan Arık, “Karaman bölgesinde başlayan obruklar, daha sonra Konya Karapınar ve Hotamış bölgelerinde de görülmeye başlandı. Nisan ve Mayıs aylarında Çarşamba Kanalı’nda da obruklar oluştu ve bu yıl Konya Ovası’nda 20’den fazla çökme yapısı tespit ettik,” diye konuştu.
Cihanbeyli ilçesindeki İnsuyu Mahallesi’nde yer alan mağaraların, yer altı yapısı hakkında önemli bilgiler sunduğuna dikkat çeken Arık, “Öncelikle Karaman bölgesinde başlayan obruklar var. Daha sonra Konya Karapınar ve Hotamış bölgesinde oluşan obruklar var. Tabii yer yarıklarıyla paralel bir şekilde çökmeler de oluştu. Geçtiğimiz nisan ve mayıs aylarında da Çarşamba Kanalı obruklarıyla Konya Ovası’nda bu yıl 20’nin üzerinde çökme yapısından söz edebiliyoruz” dedi.
Obruk oluşumunda temel faktörlerin kayacın çözünebilmesi ve suyun etkisi olduğuna dikkat çeken Arık, “Ancak yağışların fazla miktarda olması, bir anda aşırı yağışların gerçekleşmesi, zemine aşırı su girişi şeklinde özetleyebileceğimiz bir olay. Bu altta çökmeye hazır bir yapı varsa, onu hızlandıran bir faktör. İklim değişikliği ve kuraklığın olumsuz neticelerinden birisi, ani iklim olayları. Uzun süre kuraklık, uzun süre yağışlı dönem ya da ani hızlı yağışlar, bu hızlı yağışlar gerçekleştiğinde üstteki gevşek malzemeden süzülen su, alttaki karstik sistemle birleşirse o durumda çökmeleri de oluşturabiliyor” ifadelerini kullandı.
