Peki, yaşanan cinayetlerin, artan saldırganlık ve cemiyetsel şiddetin sebepleri nedir? Cezasızlık mı? Çıkarılan bağışlamalar mı? Sosyolojik ya da psikolojik nedenler mi? Artan şiddetin hukuksal ve sosyo-psikolojik arka tasarısını uzmanlarla konuştuk.
‘KABAHATLER CEZASIZ KALIYOR’ ALGISI CEMİYETTE YERLEŞMİŞ VAZİYETTE’
Artan cemiyetsel şiddetin sebeplerini sorduğumuz İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza İdraki Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Adem Sözüer, çıkarılan bağışlamaların cemiyette yarattığı algıya dikkat çekiyor.
Adem Sözüer, kabahatlerin önlenmesinde ve caydırıcılığı noktasında temel kurallar olduğunu söyleyerek, ‘’Kabahatleri hızla aydınlatmak, faillerini tutmak ve adaletli olarak suçlayıp hatasıyla orantılı ceza vermek gerekiyor. Verilen bu cezaların ise kesinlikle faal olarak infaz edilmesi koşul. Böylece cemiyette kabahatlerin karşılıksız kalmayacağı, kabahat işleyenin yanına kâr kalmayacağına ait bir güven oluşur. Bu hukuka ve hukuk devletine güven dinlemektir” değerlendirmesinde bulunuyor.
Sözüer, ‘’İkide bir çıkan üstelik denklik prensibini de ihlal eden bağışlamalar dolayısıyla, ‘kabahatler cezasız kalıyor’ algısı cemiyette yerleşmiş vaziyette. Caydırıcı olan; miktarsız ağır cezalar değil, orantılı ama kesinlikle uygulanan cezadır’’ diyor.
‘Ülkemizde gazeteciler, politikacılar konuşmaları sebebiyle haksız hapsedilip cezalandırılırken; şiddet kabahatleri, ekonomik çıkar emelli teşkilatlı kabahatler devamlı bağışlanmakta’ diyen Sözüer konuşmasını şöyle sürdürüyor:
‘’Her cins kural ihlalinin bağışlandığı, adaletli suçlanma hakları ile yargı bağımsızlığının kağıt üzerinde kaldığı bir ülkede hukuk devleti acze uğramıştır. Böyle bir vaziyetteki devlet yurttaşının özgürlüklerine gözetemez, güvenliklerini sağlayamaz. Gelinen vaziyet budur. Çözüm; hukuk devleti prensibinin gereklerini amasız yerine getirmek, her alanda faal olarak hukuka dönüş yapmaktır.’’
Türkiye Psikiyatri Derneği Başkanı Prof. Dr. Ejder Akgün Yıldırım, son yarıyılda yaşanan cinayetler ve artan saldırganlığın sebeplerine ait, ‘Şiddet gerçeğinde uzun zamandır ülkemizi ve cemiyetimizi etkileyen bir vaziyet’ diyor.
Yıldırım, ‘’Hemen her gün bayanların maruz kaldığı şiddet haberleri hâlâ var ama normalleşti. Başta sağlık çalışanlarına müteveccih olmak üzere iş yerlerinde şiddet haberleri de öyle. Şimdi çoğalmış olan caddedeki şiddet meselesinin cevapları bütün de burada gizli’’ ifadesini kullanıyor.
