Dünyanın en uzun alan muharebesi olan Sakarya Alan Muharebesi’nin başladığı noktada bulunan Ankara’nın Haymana ilçesine bağlı Evliyafakı köyü, savaşın izlerini taşımaya devam ediyor.
23 Ağustos 1921’de Mangaldağı’nda başlayan Sakarya Alan Muharebesi, 22 gün 22 gece sürdü.Türkiye’nin bağımsızlık gayretine tanıklık eden Evliyafakı köyü soğukkanlıları ise şehit olan Türk askerlerinin kabirlerini 101 yıldır, konutların avlularında ve köy içindeki caddelerde itinayla bakıyor.
Konutlarının avlusundaki şehit kabrine alıştıklarını kaydolan Evliyafakı köyü serinkanlıyı İzzet Kaplan, kabri köydeki konutlarının imali sırasında ortaya çıktığını söyledi.
Şehit asker olduğunu üzerindeki askeri üniformadan ve Kıbleye dönük olmasından kavradıklarını belirten Kaplan, “Müslüman kabriydi, Kıble’ye doğru bakıyordu. Rahmetli babam ve köylü kemikleri yıkayıp geri aynı yere gömmüşler. Asker olduğu da çürümüş üniformasından belirliydi. O zamanki askeri düğmeleri vardı. Oradan asker olduğunu kavradılar. Geri aynı yere gömdük. Buranın bakımını kesintisiz olarak yapıyoruz. Arınıyoruz, suluyoruz, çiçeklere bakıyoruz. Asker olduğu kesin ama kime ait olduğunu öğrenmiyoruz. Bizden Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü istedi ama hiçbir zaman vermeyiz. Zira biz alıştık, o bize alıştı. Bize bir hasarı yok. Onun için biz vermedik isteseler yeniden vermeyiz. Benimle 3’üncü nesile geçti ömür boyu devam edecek” ifadelerini kullandı.
Çocukluğundan beri Kurtuluş Savaşı hatıraları ile geliştiğini aktaran köyün daha önceki muhtarı Kemal Karaduman, “Şehitliklerimiz 1975’li senelerinde yaşlılarımızdan aldığım bilgiler yönünde Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’ne bildirdim. Bulunduğumuz, Türbe Tepe’de, 36 tane şehidimiz var. Rahmetli Atatürk savaş senelerinde karşı tepeden köyün içine kadar gelmiş. Köyün tamamından topladığı insanlarla buraya mevzileri taşımışlar. Köyün içinde savaştan kalan şehitlerimizi köy ulusu at otomobilleriyle kabirliğe taşımış. Bu köyün her caddesinde şehit kabri var. Gazi Tepe, İkiz Tepe, Türbe Tepe, Mangal Dağı savaşın en şiddetli yeri Haymana’nın bu bölgesi. Savaşın en şiddetli bölgesi Haymana bölgesinden olmuş. Bu köy 1497’de kurulmuş. Şehitlerine her zaman saygı göstermiş. Şu an da bahçelerinde şehit kabri olan yurttaşlar var. Kabrini dahi vermek istemiyor” diye konuştu.
