Analiz, Eylül 2023 ile Nisan 2025 arasındaki dönemde altın fiyatlarının küresel riskler ve merkez bankalarının yüksek miktarda altın alımları nedeniyle dolar cinsinden yaklaşık %77 oranında arttığını ortaya koydu. Bu fiyat artışı, Türkiye’de önemli ölçüde altın birikimi olan vatandaşlar için dikkate değer bir servet artışı anlamına geldi. Yazıda bu durum açıkça “altın cinsinden tasarrufu olan kesimler açısından önemli bir refah artışı” olarak değerlendirildi.
Altın mevduatının toplam tasarruf içindeki payı, Eylül 2023’te başlayan yükselişle birlikte iller arasında belirgin farklar göstermeye başladı. Bu farklılık, başka belirgin bir ekonomik olayla açıklanamayınca, araştırmacılar bu durumu konut ve otomobil piyasalarındaki etkileri ölçmek için değerlendirme fırsatı olarak gördü.
Altına olan yatırım oranı yüksek olan illerde, konut fiyatlarının 2023’ün son çeyreğinden itibaren diğer bölgelere göre daha hızlı arttığı saptandı. Bu durum, altın fiyatlarındaki artışın bir servet etkisi yarattığına işaret etti. “Farkların farkı” analiz yöntemiyle yapılan çalışmada, altın mevduatı oranı ile konut fiyatları arasında pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki kuruldu.
Altın fiyatlarındaki artıştan önce konut fiyatları ile altın mevduat oranı arasında anlamlı bir bağ bulunmazken, analiz sonucunda altın mevduat oranı ortalama seviyede olan bir ilde konut fiyatlarının yaklaşık %11 daha fazla arttığı belirlendi. Bu artış, servet etkisinin fiyatlar üzerinden piyasaya yansıdığını gösterdi.
Buna rağmen toplam konut satış adetlerinde altına bağlı anlamlı bir değişiklik gözlenmedi. Bu durum, konut arzının kısa vadede esnek olmaması nedeniyle artan talebin fiyatlara yansımasına rağmen satış hacmine etki etmediği şeklinde yorumlandı.
Analizde özellikle dikkat çeken bir diğer bulgu ise ipotekli olmayan konut satışlarının artması oldu. Altın mevduatı oranı yüksek illerde, bu tür satışların toplam içindeki payı arttı. Bu da vatandaşların elde ettikleri altın gelirlerini kredi kullanmadan doğrudan konut alımına yönlendirdiklerini gösterdi. Aynı zamanda, finansal koşullar sıkı olmasına rağmen talebin güçlü şekilde devam ettiği belirtildi.
Otomobil piyasasında ise farklı bir tablo ortaya çıktı. Altın mevduatı oranı yüksek olan illerde otomobil satışları, altın fiyatlarındaki yükselişi takiben belirgin şekilde arttı. Konutun aksine otomobil arzının daha esnek olması, bu talep artışının doğrudan satışlara yansımasını sağladı.
Yorumlar kapalı.