Kayıt dışılığın en fazla yaşanan alanlardan birinin ikinci el gayrimenkul alım satımları olduğunu söyleyen Tolu, “Bununla ilgili de bir düzenleme yapılması gerekiyor. Öncelikle belediye rayici uygulamasının kaldırılması, onun yerine gerçek satış bedeli uygulamasına ilişkin bir düzenlemenin konulması gerekiyor” dedi. Ekonomi Masası özel yayınında görüşlerini paylaşan Tolu, şunları söyledi:
Geçen yıl eylül ayından itibaren yeni hazırlanacak torba yasayla ilgili şeyleri konuştuk. Ama süreç yaklaştıkça ve akabinde de yerel seçimler olunca bazı düzenlemeler yerel seçimler sonrasına bırakıldı. Artık deniz bitti. Bazı düzenlemelerin yapılması lazım. Kamuoyunda da bu kabul gördü ve bununla ilgili çalışmalar devam ediyor. Torba yasa aslında son şeklini yavaş yavaş almaya başladı. Geçtiğimiz hafta içerisinde, hafta sonuna doğru Sayın Cumhurbaşkanımıza da sunuldu. Bu hafta ya da bayram öncesinde mutlak suretle meclise sevk edilecek. Bayram sonrasında temmuz öncesinde de bu yasalaşacak.
Torba yasada yer alacak birkaç önemli düzenleme var. Bunu Sayın Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarından öğrendik. Bu önemli düzenlemelerden birisi Asgari Kurumlar Vergisi’yle ilgili. Asgari Kurumlar Vergisi aslında Türkiye de dahil 140 ülkenin imzaladığı bir anlaşma. Ve bu ülkelerin çoğu zaten yürürlüğe koydular. Bir kısmı da ilgili mevzuatlarında değişiklik yapıyor. Bunlardan birisi de Türkiye. Türkiye de temmuz ayından önce bu küresel asgari kurumlar vergisini yasal olarak düzenleyeceğini ve yürürlüğe koyacağını açıkladı. Bu küresel Asgari Kurumlar Vergisi oranı da yüzde 15 olarak belirlendi. Hem G20 ülkelerinde hem de OECD ülkelerinde bu konuda çok ciddi bir mutabakat var.
Şimdi Türkiye de mevzuat değişikliği yapıyor. Sayın Bakan Türkiye’deki tüm şirketler için de Asgari Kurumlar Vergisi getireceklerini açıkladı. Bakanlığın yaptığı analize göre şirketlerin ciroları uçup gittiği, brüt kârlılık oranları yüksek olduğu halde, bilançonun dibine baktığımızda ödedikleri vergilerin cirolarının yüzde 1’ini bile bulmadığı tespit edildi. Bankalar ve bazı finans kurumları hariç birçoğunun da zarar beyan ettiği anlaşıldı. Bu enflasyonist dönemde özellikle zarar edilmemesi gerektiğini düşünüyorlar. Zararın kabul edilmemesi şeklinde bir eğilim var. Bunlarla ilgili de bir düzenleme yapılması gerekiyor. Bu da Türkiye’deki şirketlerle ilgili Asgari Kurumlar Vergisi uygulaması. Her 2 maddenin de torba yasa içerisinde yer almasını bekliyoruz.
Türkiye’de faaliyet gösteren ve yıllık cirosu 750 milyon lirayı bulan çok uluslu şirketlerden yüzde 15 Asgari Kurumlar Vergisi alınacak. Dünya uygulamasına baktığımızda 140 ülkede uygulanacak küresel Asgari Kurumlar Vergisi’nde yaklaşık 400 milyar dolar ek gelir sağlanması öngörülüyor. Bunun içerisinde Türkiye’ye düşecek miktar da yaklaşık 10 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Türkiye’deki tüm şirketler için uygulanacak Asgari Kurumlar Vergisi’ndeki amaç kurumlardan, İş Kanunu’nda düzenlenen istisna, muafiyet ve indirimlerinden vergi alınıp alınmayacağı ile ilgili. Maliye, bu istisna, muafiyet ve indirimlerden bir vergi almak istiyor. Bununla ilgili düzenlemede, şirketlerin kurum kazancında sadece iştirak kazançları düştükten sonra kalan tutar üzerinden vergi alınabilir. Benim hesaplamalarıma göre bu Asgari Kurumlar Vergisi oranı da ancak yüzde 10 olabilir. Diyelim ki şirketin kurum kazancı 100 lira. 10 lira da iştirak kazancı olsun. Bu 10 lirayı düştükten sonra 90 liralık bir Asgari Kurumlar Vergisi matrahı var. Bunun yüzde 10’u hesaplanıyor, 9 TL. Sonra normal kurumlar vergisi hesabını yapıyorlar. Oradan da diyelim ki 50 liralık tutara erişti. Oradan hesaplanan rakamında o indirimler düştükten sonra 5 liraya düştüğü hesaplanıyor. Normalde bu şirketin 5 TL kurumlar vergisi ödemesi lazım. Fakat asgari kurumlar vergisi hesabı 9 TL. Maliye, “Senin Kurumlar Vergisi borcun 5 TL çıkıyor ama Asgari Kurumlar Vergisi olarak ödemen gereken tutar 9 TL. 5 TL değil 9 TL ödeyeceksin” diyecek. Yani burada istisnalardan yararlanılan indirimlerden 4 liralık daha ekstra bir vergi alınması söz konusu olacak. Bu düzenleme çok tartışılacak. Geçmiş yıl zararları mahsup edilecek mi, edilmeyecek mi? Bu konu da çok önemli. Çünkü şirketlerin geçmişten gelen ciddi zararları var. Ancak özellikle 2022 ve 2023 beyanları incelendiğinde zararların büyük bir bölümü gitti. Maliye’nin Asgari Kurumlar Vergisi hesabıyla ilgili çok ciddi bir gelir beklentisi var bu yasanın yasalaşma sürecinde ve sonrasında bu konu en çok tartışılacak konulardan birisi olacak.
Aslında Asgari Kurumlar Vergisi’nin başarısını şirketlerin geçmiş yıl zararları belirleyecek. Benim sahada gördüğüm 2023 beyanları çerçevesinde bu zararlar büyük ölçüde mahsup edildi, kalmadı ya da çok az bir tutarda kaldı. Bunu dikkate aldığımızda 2023 yılı Kurumlar Vergisi beyannamesi 650-700 milyar TL tahmin ediliyor. Kurumlar Vergisi tahsilatının en az 4’te 1’i kadar, 150 milyar üzerinde ilave bir tahsilat söz konusu olabilir.
Yorumlar kapalı.