Hükümet bir taraftan tüketimi kısmaya diğer taraftan da cari açığı düşürmeye çalışıyor. Böylece enflasyonun da kademe kademe düşeceği düşünülüyor. Fakat dış ticaret açığında işler pek de istenildiği gibi gitmiyor. Bir taraftan kredi kartı harcamaları diğer yandan da tüketim malı harcamaları hızla yükseliş kaydediyor. Tüketim kısılmaya çalışılırken ithalat tüm hızla artıyor.
Otomotiv sektörü yıllardır dış ticaret açığı veriyordu. Fakat TÜİK verilerine göre, geçen yıl ihracat sadece yüzde 19 yükselirken, ithalatta yüzde 124’lük patlama yaşandı. 11 milyarlık ihracat karşısında, ithalatta 17.5 milyar dolar oldu. Uzun bir süre sonra sektör 6.5 milyar dolar açık vermişti. Yılın ilk iki ayında da ihracat 5.1 milyar dolar seviyesindeyken, ithalatta 4.6 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Asıl tablonun ise mart ayından sonra ortaya çıkması bekleniyor. İlk 2 ayda otomotiv tarafından cari fazla sadece 467 milyon dolar seviyesinde. Önceki yıllarda bu fazla daha büyüktü. Uzun bir zamandır otomotiv sektörü de pazara giren yeni markalarla birlikte ithalat verilerinin de hızla arttığı görüldü.
Ticaret Bakanlığı’nın öncü verilerine göre sadece Mart ayında tüketim malı ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,3 artarak 4,6 milyar doları buldu. Diğer taraftan otomobil ve hafif ticari araç ithalatı da hiç durmadı. Sadece iç pazarda mart ayında 76 bin 768 araç satışı Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) kayıtlarına girdi. Yerli araç satışı da 33 bin 60 adet oldu. Hatta yılın ilk çeyreğine bakıldığında 295 bin 519 adetlik pazardan yüzde 68 pay alan ithal üreticiler toplamda 200 bin 764 adet araç sattı. Yerli de sadece yüzde 32 pay alarak 94 bin 755 adet araç sattı.
Sadece mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre, motorlu kara taşıtları vb. ürünlerin ithalatı 2.4 milyar dolardan 5.7 milyar dolara yükseldi. İlk çeyrekte ise 7.3 milyar dolar harcandı. Sektör temsilcileri yaşanan bu durumu bir tehlike olarak değerlendirdi. Özellikle Çinli üreticilere değinen uzmanlar, ithal araç payının artmasını ekonomi için büyük tehlike olduğunu vurguladı. 2022 yılında yapılan motorlu taşıtlar ve aksam ithalatı 17.6 milyar dolar seviyesindeyken 2023’te 32.2 milyar dolara çıkmıştı.
Mart ayında 3.9 milyon dolarla Çin ithalatın en başında gelen ülkelerden. Hatta bir önceki yıla göre de payının yüzde 13 arttığı görülüyor. Mart ayında motorlu kara taşıtları ve benzeri ithalat fasılı 2.4 milyon dolardan yüzde 13 artarak 2.7 milyon dolara çıktı. Sadece mart ayında Çinli üreticiler Türkiye’de 9 bin 607 araç satışı gerçekleştirdi. Toplamda ise 22 bin 338 adet Çin aracı Türkiye’de satıldı. Toplam pazardan da yüzde 7,6 pay alınırken, ithal pazardan aldığı pasta yüzde 11,1 oldu.
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2024 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2 oranında artarak 295 bin 519 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları, 2024 yılı Ocak-Mart döneminde geçen yıla göre yüzde 33,05 oranında artarak 233 bin 389 adet, hafif ticari araç pazarı yüzde 2,6 artarak 62 bin 130 adet oldu. İlk çeyrekte gerçekleşen pazardan yüzde 67,8 pay alan ithal araçlar, 76 bin 768 araç sattı. Yerli modellerin ise satış adedi (33 bin adet) ithallerin yarısından daha az oldu.
