2021 yılında “Faiz sebep, enflasyon sonuç” görüşünü uygulayan ekonomi yönetimi, faizleri yükseltmeden kur kriziyle başa çıkmak için Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını devreye soktu. Dönemin Hazine Bakanı Nebati, “2023 Haziran seçimlerine kadar tek haneli enflasyonu bulacağız” dedi. Ancak faizler altı ayda sadece 100 baz puan düşürüldü. Yüzde 21,31 olan enflasyon, aynı süreçte yüzde 73,50 seviyesine çıktı. Dolar kurundaki artış ise yüzde 24 oldu.
Ekonomi uzmanları uygulamanın risklerine yönelik uyarılarda bulunsalar da ‘parlak buluş’tan vazgeçilemedi. 2 yıl sonra koltuğunu Şimşek’e devreden Nebati, dar gelirlilerin cebinden finanse edilen sistemden büyük firmaların kâr ettiği itirafında bulundu. Ekonomistler ise “Mevduat sahiplerine kamu kaynağı aktarımı” olarak tanımlanan KKM’nin geniş kitlelerin ödediği vergileri yüksek gelir gruplarının kasasına aktarılması demek olduğu görüşünde birleşti.
Gerçek maliyeti hesaplanamaz:Eski Merkez Bankası Başekonomisti Hakan Kara: KKM, yüksek enflasyon, servet transferi, gelir dağılımda bozulma, güven kaybı, ahlaki çürüme ve beyin göçüne yol açtı. Bunların maddi hesabı yapılamaz.
Yeni tehlike: Carry trade:Mahfi Eğilmez: ‘Bundan sonra böyle zarar olmayacak’ diye düşünebiliriz ama ne yazık ki kazın ayağı öyle değil. KKM’yi kaldırabilmek için bu kez carry trade yolu açıldı. TL ve döviz geçişleri hızlanacak.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarında 23 Ağustos’tan itibaren yenileme ve açılış işlemlerinin YUVAM hesaplar hariç yapılmayacağını duyurdu. Tüzel kişiler için bu adım daha önce şubat ayında atılmıştı.KKM bitti ancak asıl krizin bundan sonra gelmesi söz konusu. Bir süredir ihracatçılar uygun faizli döviz kredisi alıp, TL hesaplara yatırarak paradan para kazanma dönemini başlatmıştı. Şimdi cary trade olarak adlandırılan bu yöntemin daha da artma ihtimali ortaya çıktı.
Ekonomistler, KKM’den çözülen paranın tekrar dövize yönelme olasılığının yüksek olduğunu bunun da yeni kur ataklarına yol açacağını söylüyor. TL mevduatların bir kısmının ise faiz indirimi döngüsünün başlaması nedeniyle borsaya geleceği de olasılıklar arasında yer alıyor. İktisatçı Mahfi Eğilmez de ‘KKM faciası’ başlıklı bir yazısında, KKM’nin zararının toplumu pek çok yönden etkilediğini dikkat çekerek “KKM kalktı ve bundan sonra böyle zarar olmayacak diye düşünebiliriz ama ne yazık ki kazın ayağı öyle değil. KKM’yi kaldırabilmek için bu kez carry trade yolu açıldı” diyerek Türk Lirası ve döviz geçişlerinin hızlanacağına dikkat çekti. Eğilmez, yazısında, KKM’nin 60 milyar dolar dolayında bir zararla tarihe karıştığını söyledi.
Eğilmez, “2021 yılı Eylül ayında, enflasyon da politika faizi de yüzde 19 iken ve de enflasyon yükseliş sinyalleri verirken Merkez Bankası’nın faizleri düşürmeye başlamasıyla girilen irrasyonel sürecin faciaya doğru gittiği kurlarda başlayan yükselme sonucu kısa sürede anlaşıldı. Buna karşılık siyasilerce ortaya atılan faiz sebep enflasyon sonuç ve nas söylemlerinden geri adım atılmadığı için Merkez Bankası bu yanlıştan dönerek faizleri yükseltmeye gidemedi. Tam tersine düşürmeye devam etti. Ne var ki kurlardaki artış durmuyordu. Bu kez panzehir olarak kur korumalı mevduat hesabı (KKM) icat edilerek devreye sokuldu. Bu hesabı açanlar ya TL ya da döviz mevduat hesabındaki paralarını belirli bir vade ve faiz karşılığı KKM’ye yatırıyorlardı. Vade sonu geldiğinde, Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru ile hesap açılışındaki döviz alış kuru karşılaştırılıyor, vade sonundaki kur farkı, hesabın faiz getirisinden yüksekse kur farkı, faiz getirisi kur farkından yüksekse o zaman da faiz ödeniyordu. Böylece bu modelle mevduat ister TL isterse döviz cinsinden olsun kurdaki değişmelere karşı korunmuş oluyordu.
Yorumlar kapalı.