Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 2025 yılı birinci çeyrek konut fiyatlarına ilişkin dikkat çekici verileri kamuoyuyla paylaştı. Bu verilere göre, AB genelinde konut fiyatları, 2025’in ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre şaşırtıcı bir şekilde yüzde 5,7 oranında artış kaydederken, bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 1,4’lük bir yükseliş gösterdi. Kiralar ise aynı dönemde yıllık bazda yüzde 3,2, çeyreklik bazda ise yüzde 0,9 oranında artışla tırmanışını sürdürdü. Euro Bölgesi’ne odaklanıldığında ise konut fiyatları, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 5,4 oranında yükselirken, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,3’lük bir artışla ivmesini korudu. Eurostat’ın açıklamasına göre, Euro Bölgesi’nde yıllık bazda gerçekleşen bu artış, 2022 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana görülen en yüksek artış olarak kayıtlara geçti. Bu yükseliş, pandeminin ardından toparlanma sürecinde beklenen istikrarın aksine, konut piyasasında yeni bir baskı dönemine girildiğinin sinyallerini verdi.
Ülkelere göre konut fiyatlarındaki yıllık artış oranları incelendiğinde, Avrupa’da bazı ülkelerin bu yükselişte başı çektiği görüldü. Portekiz, yüzde 16,3’lük inanılmaz bir artışla listenin zirvesinde yer alırken, onu yüzde 15,1 ile Bulgaristan ve yüzde 13,1 ile Hırvatistan takip etti. Bu ülkelerdeki artış oranları, vatandaşların konut edinme hayallerini daha da ulaşılmaz kılarken, orta ve düşük gelirli aileler için derin endişeler yarattı. Ancak, tüm tablo bu kadar karanlık değildi; son bir yılda konut fiyatlarının düştüğü tek ülke yüzde 1,9 ile Finlandiya oldu. Öte yandan, fiyatların en az arttığı ülkeler ise sırasıyla yüzde 0,6 ile Fransa ve yüzde 0,9 ile Lüksemburg olarak belirtildi. Bu farklılıklar, AB ülkeleri arasındaki ekonomik yapıların ve konut politikalarının piyasalar üzerindeki etkisini açıkça ortaya koydu.
Avrupa’daki bu genel tablonun ötesinde, Türkiye’nin konut piyasasındaki durumu ise ayrı bir inceleme ve endişe kaynağı oldu. Eurostat verilerine dayanarak yapılan değerlendirmelerde, Türkiye’nin hem konut fiyatlarında hem de konut kiralarındaki artışta AB ülkeleri arasında açık ara en üst sırada yer aldığı vurgulandı. Rakamlar şaşırtıcıydı: Türkiye’de 2024 yılının son çeyreğinde konut fiyatları yıllık bazda yüzde 28,5 gibi devasa bir oranla yükselirken, çeyreklik bazda ise yüzde 6,7 oranında bir artış gösterdi. Her ne kadar Türkiye’de yıllık konut fiyat artışının 2022’nin üçüncü çeyreğinden bu yana giderek yavaşladığı belirtilse de, mevcut oranlar, ülkedeki konut krizinin boyutlarını ve vatandaşlar üzerindeki baskıyı gözler önüne serdi. Bu durum, Türkiye’nin kendi iç dinamiklerinin Avrupa genelindeki eğilimlerden çok daha sert bir tablo çizdiğini kanıtladı.
Son 15 yıla (2010 ile 2025’in ilk çeyreği) yayılan geniş bir perspektiften bakıldığında, AB konut piyasasının değişimleri daha da çarpıcı hale geliyor. Bu dönemde AB konut fiyatları yüzde 57,9 gibi akıl almaz bir oranla artarken, kiralar ise yüzde 27,8 yükseldi. Kiraların daha istikrarlı bir şekilde arttığı gözlemlenirken, konut fiyatları daha değişken bir seyir izledi; 2015’in ilk çeyreği ile 2022’nin üçüncü çeyreği arasında kayda değer bir artışın ardından küçük bir düşüş ve stabilizasyon yaşandı. Ancak 2024’ten bu yana konut fiyatları yeniden hızla artmaya devam ediyor. Bu 15 yıllık dönemde, veri sağlanan 26 AB ülkesinin 21’inde konut fiyatlarının kiralardan daha fazla arttığı belirlendi. Bu durum, ev sahibi olmanın, kiracı olmaktan çok daha büyük bir mali yük haline geldiğini ortaya koydu.
Bu uzun vadeli tabloya bakıldığında, konut fiyatlarında en büyük artışları yaşayan ülkeler de dikkat çekti: Macaristan yüzde 260, Estonya yüzde 238 ve Litvanya yüzde 194 ile listenin başında yer aldı. Bu oranlar, bahsedilen ülkelerde konut piyasalarının nasıl bir çığ gibi büyüdüğünü gösteriyor. Ancak, bu yükseliş dalgasının istisnası da vardı: Son 15 yılda konut fiyatlarının düştüğü tek ülke, yüzde 4’lük bir gerileme ile İtalya oldu. Kiraların seyri ise biraz farklılık gösterdi; aynı dönemde, tüm 26 AB ülkesinde kiralar yükseliş kaydetti. Kiraların en çok arttığı ülkeler ise yine Estonya (yüzde 220), Litvanya (yüzde 220) ve Letonya (yüzde 184) oldu. Bu genel yükselişin tek istisnası olarak, yıllar içinde kira fiyatlarının düştüğü tek ülke yüzde 11 ile Yunanistan olarak kaydedildi.
Avrupa genelinde ve özellikle Türkiye’de konut ve kira fiyatlarındaki bu baş döndürücü yükseliş, sadece ekonomik bir gösterge olmanın ötesinde, toplumların sosyo-ekonomik yapısını derinden sarsacak potansiyele sahip. Ortaya çıkan bu veriler, konut sahibi olma hayalini giderek daha da zorlaştıran, hatta orta sınıf için bile lüks haline getiren bir tablo çiziyor. Bu durum, gelir dağılımındaki eşitsizliği daha da derinleştirirken, kentlerdeki yaşam kalitesini düşürme, gençlerin bağımsızlıklarını erteleme ve hatta sosyal huzursuzlukları tetikleme riski taşıyor. www.avazturk.com olarak bu yükselişin uzun vadeli sonuçlarını yakından takip etmeye devam edeceğiz, çünkü bu veriler sadece ekonomik rakamlar değil, aynı zamanda milyonlarca insanın geleceği ve yaşam kalitesi üzerinde derin izler bırakacak büyük bir değişimin habercisi. Konut piyasasındaki bu kontrolsüz artış, Avrupalı yetkililerin ve ulusal hükümetlerin acil ve kapsamlı önlemler almasını zorunlu kılarken, aksi takdirde konut krizinin çok daha büyük bir toplumsal krize dönüşmesi kaçınılmaz olacak.
Yorumlar kapalı.