TÜİK verilerine göre, temmuz ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %13,3 artarak 30 bin 689 oldu. İpotekli satışların toplam konut satışları içindeki payı ise %13,4 olarak gerçekleşti. Bu oran geçen yılın aynı ayında %27,1 idi. Yani ipotekli satışlar yarı yarıya azalmış durumda.
Peki nakit satışlar ne durumda? TÜİK verilerine göre, temmuz ayında diğer konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %105,8 artarak 198 bin 668 oldu. Diğer konut satışlarının toplam konut satışları içindeki payı ise %86,6 olarak gerçekleşti. Bu oran geçen yılın aynı ayında %72,9 idi. Yani nakit satışlar ikiye katlanmış durumda.
Bu rakamlar bize şunu gösteriyor: Artık peşin parayla ev satın alınması dönemine geçildiği. Peki bunun nedenleri neler? Krediye erişimin zorlaşması, konutun bir yatırım aracı olmaktan çıkması, elbette bunda etkili olmuş olabilir. Peki ilk kez ev sahibi olacak biri ne yapacak? Ne yapmalı? Ya da barınma sorunu arttı. Öyle bir dönemden geçiyoruz ki sıkıntılıyız. Vatandaşlar yaşamlarını sürdürecekleri eve sahip olmak istiyorlar ama nasıl sahip olabilirler? Yani hükümetten bu yönde sosyal bir projeye gelecek mi destek anlamda?
Bu soruların cevabını aramak için Türkiye Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan ile konuştuk. Taylan, konut kredisi faizlerinin yüksekliği ve bankaların kredi vermekte zorlanması nedeniyle vatandaşın peşin parayla ev almak zorunda kaldığını söyledi. Taylan’ın açıklamaları şöyle:
“Aslında vatandaş eskiden beri peşin parayla satın alıyor. Bu sefer peşin satışını yüksek gerilme oranı ortalamamız 140 bin 150 bindir. Türkiye geneli konut satışında aylık ortalama yaklaşık %35’i falan… 100.000 konut neredeyse yine peşin satışla gerçekleşirdi. Fakat son dönemlerde artan konut kredi faizleri oldukça yüksek. 2,19’dan başlayan 3,5’lara 4’lere kadar varan konut kredileri sunuluyor. Vatandaş 2’lerde bile konut kredisi kullanmak istiyor fakat tabelada rakam var fakat erişilebilir değil. Yani bankalar her ne kadar konut kredisi veriyor gibi görünse de vermiyorlar.
Kredi fazileri bundan 2-3 yıl öncesine kadar 0,89’larda iken bugün bu rakam 4’lere kadar çıkmış durumda. Dolayısı ile vatandaş acil konut almak istiyor ama faizler yüksek olduğu için kredi çekemiyor ve dolayısı ile evleri sadece nakit parası olanlar alabiliyor” dedi.
Taylan, ayrıca hükümetten sosyal konut projelerine devam etmesini ve ilk kez ev sahibi olacaklara destek vermesini beklediklerini de belirtti.
