AKP iktidarında hemen her kamu ihalesi, “Yandaşa rant aktarma aracı haline getirildiği” gerekçesiyle tartışmaya açıldı. Kamu adına gerçekleştirilen milyarlarca liralık mal, hizmet ve danışmanlık alımlarında, açık ihale yöntemi yerine, “ihalelerde istenmeyeni elemek” amacıyla kullanıldığı belirtilen yöntemlere başvuruldu. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi olmadan gerçekleştirilen ve “istisna” olarak tanımlanan alımlar, AKP döneminde olağan hale geldi.
BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre; Cumhurbaşkanlığı’nın yılın Ocak-Haziran döneminde gerçekleştirdiği mal ve hizmet alımlarının yöntemine göre dağılımı, “Saray, Kamu İhale Kanunu’ndan muaf mı?” sorusunu gündeme getirdi. Cumhurbaşkanlığı, yılın ilk yarısında gerçekleştirdiği 306 adet mal ve hizmet alımının yalnızca 21’inde 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen ihale usullerini kullandı.
Bu dönemde Cumhurbaşkanlığı’nın gerçekleştirdiği alımların toplam tutarı 1 milyar 80 milyon 633 bin TL olarak kaydedildi. Cumhurbaşkanlığı adına gerçekleştirilen alımların adedi ise 306 oldu. Saray’ın, toplam 1 milyar TL’lik alımının 962 milyon 908 bin TL’lik bölümünü ‘istisna’ kapsamında yaptığı bildirildi. Alımların 10 milyon 336 bin TL’lik bölümünde ise ‘doğrudan temin’ yöntemi tercih edildi. Cumhurbaşkanlığı’nın 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen ihale yöntemlerini kullanarak yaptığı alımların toplam tutarı ise kayıtlara, 107 milyon 389 bin TL olarak geçti.
Öte yandan Kamu İhale Kurumu’nun yayımladığı rapora göre, yılın ilk altı ayında 49 bin 124 ihale düzenlendi. İhale tarihinden sonra iptal edilen ihale sayısı, 10 bin 313 oldu. 4734 Sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelere ait sözleşme bedeli toplamı 802 milyar 676 milyon 938 bin TL. Doğrudan teminle yapılan alımların tutarıysa 30 milyar lirayı aştı. Yılın ilk altı ayındaki kamu alımlarının toplam tutarı 892 milyar 700 milyon 838 bin lira oldu.
Cumhurbaşkanlığı’nca, ‘istisna’ kapsamında gerçekleştirilen mal ve hizmet alımlarının tutarında yıllar itibarıyla yaşanan değişim de dikkat çekti. Buna göre, 2018 ve 2019 yıllarında istisna kapsamında tek bir kamu alımı dahi yapmayan Saray’ın, 2020-2023 döneminde istisna kapsamında gerçekleştirdiği alımların tutarı yıllara göre şöyle sıralandı:
2020: 25 milyon 985 bin TL (6 adet) 2021: 13 milyon 788 bin TL (3 adet) 2022: 727 milyon 798 bin TL (50 adet) 2023 (Ocak-Haziran): 962 milyon 908 bin TL (24 adet)
